Bu rehber, çiftçilerin ve süt ürünleri işleyicilerinin Halloumi/Hellim PDO AB Kalite Programından faydalanmak için bilmesi gereken ilgili bilgileri bir araya getirmek üzere tasarlanmıştır.
HALLOUMI/HELLİM PDO REHBERİ – Bilmeniz ve takip etmeniz gerekenler nelerdir?
×
PDO (MENŞE İSMİ KORUMALI ÜRÜN) NEDİR?
Menşe İsmi Korumalı Ürün (PDO), AB kalite planında yer alan bir tür Coğrafi İşarettir (GI). AB kalite politikası, coğrafi kökenleri ve geleneksel ustalıkla bağlantılı özgün özelliklerini tanıtmak için belirli ürünlerin isimlerinin korunmasını amaçlamaktadır.
Ürün isimleri, üretildikleri yerle belirli bir bağa sahip olmaları halinde GI (Coğrafi İşaret) olarak tescil edilebilir. Coğrafi İşaret tescili, tüketicilerin kaliteli ürünlere güven duymasını ve ayırt etmesini sağlarken, üreticilerin de ürünlerini daha iyi pazarlamalarına yardımcı olmaktadır. Menşe İsmi Korumalı Ürünler söz konusu olduğunda bunlar, üretildikleri yerle en güçlü bağlara sahip olan gıda, tarım ürünleri ve şaraplara verilmektedir.
Üretim, işleme ve hazırlama sürecinin her parçası belirli bir bölgede gerçekleşmelidir.
AB Kalite Programındaki diğer Coğrafi İşaretler arasında Korumalı Coğrafi İşaret (PGI) ve Geleneksel Özellik Garantisi (TSG) yer almaktadır.
AB kalite politikası hakkında daha fazla bilgi Avrupa Komisyonu resmî sitesinde mevcuttur.
Profesyonellerin ve tüketicilerin Avrupa Birliği coğrafi işaretleri hakkında erişilebilir ve güncel bilgilere sahip olmalarını sağlayan AB araçları olan
eAmbrosia ve GIview'i de ziyaret edebilirsiniz.
PDO (MENŞE İSMİ KORUMALI ÜRÜN) NEDİR?
×
HALLOUMI/HELLİM’İN PDO OLARAK TESCİLİ
Avrupa Komisyonu " Χαλλούμι/Halloumi/Hellim" ismini Menşe İsmi Korumalı Ürün (PDO) olarak tescil ederek geleneksel Halloumi/Hellim'i AB pazarında ve başka yerlerde taklit ve usulsüz kullanıma karşı koruma altına almıştır.
Sadece akredite PDO süt ürünleri üreticileri tarafından ürün spesifikasyonlarına uygun olarak üretilen Halloumi/Hellim'in Halloumi/Hellim ismiyle pazarlanmasına izin verilmektedir. Uygulamanın Kıbrıs'a net bir ekonomik fayda getireceği öngörülmektedir.
Halloumi/Hellim PDO tescili hakkında daha fazla bilgi ve eAmbrosia'da bulunabilir.
HALLOUMI/HELLİM’İN PDO OLARAK TESCİLİ
SÜT ÇİFTLİKLERİ İÇİN GEREKLİLİKLER
Aşağıdaki bölüm, bir süt çiftliğinin PDO uyumlu süt satabilmesi için karşılaması gereken genel kriterleri özetlemektedir.
Ama önce, bu zorunluluklar hakkında genel bir fikir edinmek için bu videoya bir göz atabilirsiniz.
SÜT ÜRÜNLERİ İŞLEYİCİLERİ VE GIDA İŞLETMECİLERİ
Süt ürünleri işletmecilerinin PDO Halloumi/Hellim üretimine uygun olması için gerekenler nelerdir?
Ama önce, bu zorunluluklar hakkında genel bir fikir edinmek için bu videoya bir göz atabilirsiniz.
×
HAYVAN IRKLARI
- KOYUN: Kıbrıs’ta yetiştirilen melezler de dahil olmak üzere tüm yerel ve diğer ırklar.
- KEÇİ: Kıbrıs’ta yetiştirilen melezler de dahil olmak üzere tüm yerel ve diğer ırklar.
- SIĞIR:: Kıbrıs’ta yetiştirilen melezler de dahil olmak üzere tüm yerel ve diğer ırklar.
Hayvanlar bireysel olarak tanımlanmalı ve kayıt altına alınmalıdır. Sürü yönetimi kayıtları çiftleşme, doğum, sütten kesilme ile ilgili bilgileri de içermelidir.
HAYVAN IRKLARI
×
HAYVAN SAĞLIĞI VE REFAHI
Hayvan sağlığı ve refahına ilişkin gereklilikler nelerdir? Tedarik zincirindeki birincil üreticiler olarak süt çiftçileri, süt üreten hayvanların sağlıklı olmasını ve hayvanlar için etkin bir sağlık hizmeti uygulamasının mevcut ve kayıtlı olmasını sağlamalıdır. Bu kriterlerin izlenmesi için ilgili kayıtlar/kanıtlar gereklidir.
Hayvan sağlığı ve refahına ilişkin gereklilikler nelerdir? Tedarik zincirindeki birincil üreticiler olarak süt çiftçileri, süt üreten hayvanların sağlıklı olmasını ve hayvanlar için etkin bir sağlık hizmeti uygulamasının mevcut ve kayıtlı olmasını sağlamalıdır. Bu kriterlerin izlenmesi için ilgili kayıtlar/kanıtlar gereklidir.
- Sürü Tüberküloz (TBC) ve Brusellozdan ari olmalıdır.
- (2) Çiftlik, iç ve dış parazitler de dahil olmak üzere hayvan hastalıklarının teşhisi, tedavisi, önlenmesi ve kontrolü için bir Sürü Sağlığı Yönetim Planına sahip olmalıdır.
- Çiftçi tüm hayvanları düzenli olarak gözlemlemeli ve bulaşıcı hastalıkların tespitine ve doğru teşhisine yönelik kanıtlanmış yöntemler kullanmalıdır.
- ‘Veteriner hizmetlerinden’ sorumlu yerel kurum çiftliği kayıt altına almalı, tüm hayvanları tanımlamalı ve hayvan sağlığı izleme programları ile mikrobiyolojik, veteriner ilaçları ve pestisit kimyasal kontaminantları kontrol programı uygulamalıdır.
- Tüm tedavilerin yazılı kayıtları tutulmalı ve tedavi edilen hayvanlar uygun şekilde belirlenmelidir.
- Sadece onaylı veteriner ilaçları, etiket talimatlarına göre önerilen dozda veya bir veteriner hekim tarafından reçete edildiği veya tavsiye edildiği şekilde kullanılmalıdır. Arınma süresine yani son ilaç uygulaması ile sağım arasında bırakılması gereken süreye uyulmalıdır.
- Kimyasallar ve veteriner ilaçları güvenli bir şekilde saklanmalı ve bilinçli bir şekilde bertaraf edilmelidir.
- Arınma süresi dolana kadar hasta hayvanlardan sağılan sütü ayırmak için uygun prosedürler izlenmelidir.
- Açlık ve susuzluk, rahatsızlık, acı, yaralanma ve hastalık, korku veya sıkıntı olmaması ve normal davranışlarını gösterebilecekleri genel refah kriterlerine uyulmalıdır.
- Avrupa Komisyonu resmî web sitesi – Çiftlikte hayvan refahı..
- Kıbrıs Türk toplumu için AB Gıda Güvenliği Projesi – Çiftlik hayvanlarında ilaçların doğru kullanımına ilişkin kılavuz.
- AB FAS Projesi Eğitim Videosu – Hayvan Refahı
HAYVAN SAĞLIĞI VE REFAHI
×
Genel Koşullar
- ‘veteriner hizmetlerinden’ sorumlu yerel kurum süt fabrikalarını onaylamalı ve kontrol etmeli, mikrobiyolojik ajanlar ve kimyasal kontaminantlar hakkında izleme programları uygulamalıdır.
- Yetkilendirilmiş Kuruluş (Bureau Veritas), Halloumi/Hellim PDO Yetkili Makamı adına, çiftlikleri, süt nakliyecilerini ve süt fabrikalarını kontrol etmeli ve denetlemeli, PDO'ya uygun çiftliklere tasdik ve PDO'ya uygun süt fabrikalarına sertifika vermelidir.
GENEL KOŞULLAR
×
Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası (HACCP) ve İyi Üretim Uygulamaları (GMP):
- Süt fabrikaları İyi Hijyen Uygulamaları (GHP), İyi Üretim Uygulamaları (GMP) ve Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP) dahil olmak üzere halk sağlığı gerekliliklerine uymalı ve resmi şartnameye göre PDO Halloumi/Hellim üretmelidir. Gelen malzemenin ve nihai ürünün tam izlenebilirliğini sağlamak zorundadırlar.
- Halloumi/Hellim üretimini sağlamak için oldukça etkin bir HACCP sistemi uygulanmalıdır. HACCP sisteminin etkinliğini kanıtlamak için laboratuvar testleri yapılmalıdır.
- İşletmenin HACCP planı, PDO Halloumi/Hellim'in güvenliği ile ilgili öz kontrolleri içermelidir. Bu kontroller asgari olarak aşağıdaki tehlikeleri kapsamalıdır:
- Mikrobiyolojik etkenler:
- Escherichia coli
- Koagülaz pozitif Staphylococci veya toksinleri
- Listeria monocytogenes
- Salmonella
- Kimyasal tehlikeler:
- Her bir çiğ süt sevkiyatının antibiyotikler bakımından hızlı testlerle düzenli olarak kontrol edilmesi
- Akredite yöntemlerle veteriner tıbbi ürün kalıntılarına yönelik doğrulama testi
- Pestisit kalıntıları
- Mikotoksinler (Aflatoksin M1)
- Pastörizasyon etkinliğinin doğrulanması:
- Alkalin fosfataz testi
HACCP ve GMP
×
HAYVAN BESLENMESİ
Kendi yemini üreten süt çiftçileri veya hayvan yemi üreticileri için gerekenler nelerdir?
Halloumi/Hellim gibi hayvansal kaynaklı PDO'ların hayvan yemi ile ilgili belirli kriterleri karşılaması gerektiği unutulmamalıdır. AB Komisyonu'nun 664/2014 sayılı Yetki Devrine Dayanan Komisyon Tüzüğü Madde 1. 1'de "... yem tamamen tanımlanan coğrafi alan içerisinden temin edilecektir..." ifadesi yer almaktadır.
Bununla birlikte, coğrafi alan içinde hayvan yemi tedarikinin mümkün olmaması halinde "harici" hayvan yemi kullanımına izin veren bir hüküm de bulunmaktadır. Bu durumda "... bu alanın dışından temin edilen yem eklenebilir ... Tanımlanan coğrafi alanın dışından temin edilen yem hiçbir koşulda yıllık bazda kuru maddenin %50'sini aşmayacaktır".
Ayrıca, çiftçiler ve yem üreticileri aşağıdaki noktaları daima göz önünde bulundurmalıdır:
- Kendi hayvan yemini üreten ve hasat eden çiftçiler, yemin hasadına ilişkin kayıtları tutmalıdır. Hayvanlar otlatılıyorsa, otlatma ile ilgili kayıtlar tutulmalı ve erişime açık olmalıdır.
- Çiftçilerin, üretilen yemin pestisit ve diğer kontaminantlardan ari olması için İyi Tarım Uygulamalarına göre yem üretimi yapması gerekmektedir.
- Çiftçiler kayıt tutmalıdır. Kayıt tutma, pestisit kullanımını, hasadı ve yetiştiricilere (keçi-koyun yetiştiricileri ve inek yetiştiricileri) ve yem işletmecilerine yem sevkiyatının/satışının izlenmesi açısından faydalıdır.
- ‘hayvancılıktan’ sorumlu yerel kurum, birincil yem üreticilerinin kayıt ve kontrolünden ve yemdeki pestisit kalıntıları ve diğer kontaminantlar için bir izleme programı uygulamaktan sorumludur.
- Kendi kesif yem karışımlarını hazırlayan çiftçiler, satın alınan tüm yemin kayıtlarını tutmalıdır (faturalar, analizler vb.).
- Kendi konsantre yemini üretmeyen çiftçiler hayvanlarını PDO'ya uygun yemlerle beslemelidir.
Hayvan yemiyle ilgili daha fazla bilgi için aşağıdaki web sitelerini ziyaret edebilirsiniz:
- AB Hayvan Yemi Gereklilikler – Hayvan Yemi için Gereklilikler
- AB FAS Projesi Eğitim Videosu – Süt İneklerinin Beslenmesi
HAYVAN BESLENMESİ
×
SAĞIM VE SÜT HİJYENİ
Gerekli iyi sağım uygulamaları nelerdir?
- Sağılan hayvanlar ve üretilen toplam süt ile ilgili kayıtlar tutulmalıdır.
- İyi sağım tekniğinin uygulanması sağlanmalı ve meme ve meme başları klinik mastitis belirtisi olabilecek herhangi bir anormallik açısından kontrol edilmelidir.
- Koyun ve keçilerden doğumdan sonraki ilk 5 gün içinde, sığırlardan ise doğumdan sonraki ilk 7 gün içinde (kolostrum) süt toplanmamalıdır.
- Süt sağım operatörü, uygun ve temiz iş kıyafetleri giymek, özellikle sağım sırasında elleri ve kolları temiz tutmak, kesikleri veya yaraları kapatmak veya süt yoluyla bulaşan herhangi bir bulaşıcı hastalığa sahip olmamak gibi tüm hijyen gerekliliklerini göz önünde bulundurmalıdır.
- Sağımdan hemen sonra depolama sırasında sütün uygun şekilde soğutulması ve soğuk şekilde muhafaza edilmesi Günlük süt toplanması durumunda süt en fazla 8°C'ye, günlük süt toplanmaması durumunda ise en fazla 6°C'ye soğutulmalıdır.
- Çiğ süt antibiyotik ve diğer kalıntılardan arındırılmış olmalıdır. Bu kriterlerin izlenmesi için ilgili kayıtlar/kanıtlar gereklidir ve tutulmalıdır.
- Toplam plak sayımı ve somatik hücre sayımına dikkat edilmelidir (Somatik Hücre Sayımının yuvarlanan geometrik ortalaması inekler için 400.000'in altında, Toplam Plak Sayımı inekler için 100.000'in altında, koyun ve keçiler için 1,5 milyonun altında olmalıdır).
- Sağımhanenin, sağım ekipmanının ve süt depolama ekipmanının düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi programlanmalıdır.
Sağım ve süt hijyeni hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki web sitelerini ziyaret edebilirsiniz:
- AB FAS Projesi Eğitim Videosu – Uygun Sağım ve Hijyen Uygulamaları Proper Milking and Hygiene Practices.
Daha ayrıntılı bilgi için AB tarafından finanse edilen Gıda Güvenliği Projesi tarafından hazırlanan kılavuza buradan ulaşabilirsiniz.
SAĞIM VE SÜT HİJYENİ
×
Çiğ Süt Kabulü
Çiğ sütün kabulünde süt taşıma belgelerinde en azından aşağıdaki bilgiler kontrol edilmelidir:
- Sütün kayıtlı PDO’ya uygun çiftliklerden gelmesi
- Teslim edilen süt miktarı
- Sütün alındığı hayvan türleri (koyun, keçi, inek)
- Taşıma esnasında sütün sıcaklığı
- Her sevkiyat için antibiyotik kalıntılarının varlığı (hızlı test ile)
ÇİĞ SÜT KABULÜ
×
Üretimin Ayrılması ve İzlenebilirlik
- Kuruluş, Halloumi/Hellim'in sadece PDO’ya uygun sütten üretildiğini ve doğru oranda keçi veya koyun sütünden oluştuğunu kanıtlamak için etkili bir izlenebilirlik sistemi uygulamalıdır
- PDO'ya uygun süt, PDO'ya uygun olmayan sütten ayrı olarak depolanmalıdır. PDO'ya uygun süt, daha ileri işlemlerden önce özel süt tanklarında (tanklar tanımlanmış olmalıdır) depolanmalıdır.
- PDO Halloumi/Hellim üretiminin tüm süreci (en azından zaman içinde) diğer geleneksel süt ürünlerinden ayrılmalıdır.
- Tüm bileşenler ve ambalaj malzemeleri tedarikçiye kadar izlenebilmelidir. Ara veya nihai ürünlerin tüm bileşenlerinin güvenilir bir şekilde tanımlanabilir olmasını sağlamak için dahili izlenebilirlik sistemi kurulmalıdır